Porady Życie zawodowe Okres rozliczeniowy – co mówi prawo pracy? Długość okresu rozliczeniowego wpływa na rozkład czasu pracy pracownika. Planując działanie zakładu, pracodawca nie może naruszać przepisów dotyczących np. godzin nadliczbowych. Wydłużone okresy rozliczeniowe sprzyjają respektowaniu praw pracowniczych. Okres rozliczeniowy w pracy – przepisy Zatrudniając pracownika na podstawie umowy o pracę, pracodawca musi uwzględniać normy czasu pracy – dobową i tygodniową (art. 129 kodeksu pracy: Zadanie to może być utrudnione ze względu na specyfikę danej branży. Dzięki wydłużeniu okresu rozliczeniowego pracodawca może zapewnić właściwy rytm pracy, nie naruszając przepisów. Długość okresu rozliczeniowego zależy od systemu, w jakim jest wykonywana praca w danym zakładzie. W systemie podstawowym - dobowy wymiar pracy wynosi 8 godzin, a tygodniowy – 40 godzin. Okres rozliczeniowy może trwać maksymalnie 4 miesiące. Jeśli mamy system równoważny - okres rozliczeniowy trwa najczęściej 1 miesiąc. Może on zostać wydłużony do 3 miesięcy z uwagi na szczególne potrzeby pracodawcy. Okres rozliczeniowy trwa od 1 do 4 miesięcy, jeśli pracownik wykonuje pracę uzależnioną od warunków pogodowych lub od pory roku. Czas trwania okresu rozliczeniowego może wynikać również z charakteru pracy. Maksymalnie miesięczny okres obowiązuje osoby, których praca polega na: dozorze urządzeń, pozostawaniu w gotowości do wykonywania obowiązków, pilnowaniu mienia lub ochronie osób. Miesięczny okres rozliczeniowy dotyczy również pracowników zakładowych straży pożarnych i zakładowych służb ratowniczych. 4 tygodnie – tyle trwa okres rozliczeniowy w przypadku osób, które wykonują pracę w ruchu ciągłym. Każdy system czasu pracy wydłuża okres rozliczeniowy. Jego maksymalny, dopuszczalny wymiar to 12 miesięcy. Modyfikacja powinna wynikać z przyczyn, które mają związek z organizacją pracy w danym zakładzie. Długość okresu rozliczeniowego a nadgodziny Od tego, jak długo trwa okres rozliczeniowy, zależy termin wypłaty rekompensaty za nadgodziny średniotygodniowe. Dodatek pieniężny - za przekroczenie normy dobowej - jest wypłacany po zakończeniu miesiąca. Rekompensatę za nadgodziny, powstałe w przeciętnie 5-dniowym tygodniu pracy, pracownik otrzymuje na koniec okresu rozliczeniowego. Dopiero wtedy można stwierdzić, czy doszło do przekroczenia norm. Norma tygodniowa to przeciętnie 40 godzin. Aby ustalić, czy została przekroczona należy: od liczby przepracowanych godzin odjąć liczbę nadgodzin dobowych; od otrzymanego wyniku odjąć iloczyn 8 godzin i liczby dni przypadających od poniedziałku do piątku, które wykraczają poza pełne tygodnie okresu rozliczeniowego; podzielić wynik przez liczbę pełnych tygodni przypadających w okresie rozliczeniowym. Jeśli wynik ostatniego działania jest wyższy niż 40, to znaczy, że doszło do przekroczenia normy tygodniowej. Za godziny nadliczbowe przysługuje dodatek. Rekompensatę wypłaca się wraz z wynagrodzeniem za ostatni miesiąc okresu rozliczeniowego.
Ustalamy wysokość 50% dodatku: 23,13 zł/godz. × 50% = 11,57 zł/godz. Krok 3. Wartość dodatku za 1 godzinę mnożymy przez liczbę przepracowanych nadgodzin: 11,57 zł/godz. × 10 godz. = 115,70 zł. Pracownik za przepracowane godziny nadliczbowe powinien otrzymać dodatek w wysokości 115,70 zł oraz normalne wynagrodzenie.
Czas pracy 3 miesięczny okres rozliczeniowy czas pracy Indywidualne porady prawne Adam Dąbrowski • Opublikowane: 2007-05-15 • Aktualizacja: 2021-03-17 Mam pytanie odnośnie niewyrobienia normy pracy w okresie rozliczeniowym 3 miesięcznym. Czy jeżeli w pierwszym miesiącu wyrobię np. 20 nadgodzin a w kolejnych 2 miesiącach nie wyrobię normy pracy np. 2 X 160 h tylko 2 x 150, to czy pracodawca ma prawo zabrać mi nadgodziny ( 20 h z pierwszego miesiąca ) na poczet nadgodzin powstałych w dwóch kolejnych miesiącach w ten sposób anulując mi nadgodziny, nie płacąc mi za nie. Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie. 3 miesięczny okres rozliczeniowy czasu pracy Pracodawca stosujący 3 miesięczny okres rozliczeniowy czasu pracy, przy zmiennym jego rozkładzie powinien sporządzić pracownikowi harmonogram czasu pracy na cały okres rozliczeniowy. Sporządzenie harmonogramu na cały okres rozliczeniowy czasu pracy nie dotyczy jedynie kierowców, gdyż w stosunku do nich ustawodawca dopuszcza sporządzanie harmonogramu czasu pracy co najmniej na 2 tygodnie. W sytuacji, gdy pracownik w pierwszym miesiącu okresu rozliczeniowego przepracował więcej niż przewidywał jego normatywny czas pracy przewidziany do przepracowania w tym miesiącu, np. normatywny czas pracy wynosił 168 godzin a pracownik przepracował 188 godzin, pracodawca z tego tytułu może pracownikowi udzielić czasu wolnego od pracy w następnych miesiącach zatrudnienia w tym okresie rozliczeniowym. Rozliczenie nadgodzin w 3 miesięcznym okresie rozliczeniowym czasu pracy Udzielenie jednak tego czasu wolnego od pracy nie może spowodować obniżenia wynagrodzenia należnego za pełny miesięczny wymiar czasu pracy w tym miesiącu, w którym pracownik z tego czasu wolnego od pracy korzysta. Na przykład w II miesiącu okresu rozliczeniowego pracownik miał przepracować 176 godzin, lecz przepracował 146 godzin, ponieważ pracodawca udzielił mu czasu wolnego od pracy w zamian za dodatek przysługujący z tytułu przekroczenia normatywnego czasu pracy w I miesiącu. W takim przypadku, za I miesiąc w tym okresie rozliczeniowym pracownikowi przysługuje normalne wynagrodzenie za 188 godzin przepracowanych, zgodnie z art. 80 Natomiast w II miesiącu, kiedy przepracował tylko 143 godziny, przysługuje mu wynagrodzenie za pełny miesięczny normatywny czas pracy wynoszący 176 godzin. Pracodawca udzielając pracownikowi czasu wolnego od pracy, ma obowiązek udzielić tego czasu wolnego w relacji 1 godzina przepracowana - 1,5 godziny wolnej od pracy (art. 151/2/ par. 2 Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼ Indywidualne porady prawne
Aby ustalić, czy w danym okresie rozliczeniowym wystąpiły nadgodziny średniotygodniowe, od przepracowanych godzin należy odjąć liczbę nadgodzin dobowych, a następnie odjąć od tego wynik działania: 8 godzin pomnożone przez liczbę dni przypadających od poniedziałku do piątku i wykraczających poza pełne tygodnie okresu
Nasz pracownik wykonywał w okresie rozliczeniowym przez 10 godzin pracę w godzinach nadliczbowych. Zdecydowaliśmy się na oddanie mu w zamian czasu wolnego w proporcji 1 do 1,5, gdyż pracownik nie złożył wniosku o odbiór tych nadgodzin w formie czasu wolnego. Do końca okresu rozliczeniowego zdążyliśmy jednak oddać pracownikowi jedynie czas wolny w proporcji 1 do 1. Co z pozostałą częścią nieoddanego czasu wolnego? Czy możemy go udzielić w kolejnym okresie rozliczeniowym albo czy musimy zapłacić pracownikowi za godziny nadliczbowe, a jeśli tak, to w jakiej wysokości? Oddając pracownikowi 10 godzin wolnego w okresie rozliczeniowym zrekompensowali Państwo w pełnym zakresie dodatek jedynie za 6 godzin pracy nadliczbowej (6 x 1,5 = 9). Zatem za pozostałe godziny nadliczbowe muszą Państwo wypłacić pracownikowi 50% lub 100% dodatku do wynagrodzenia, w zależności od tego, które godziny nadliczbowe pozostały do w godzinach nadliczbowych pracodawca jest zobowiązany zrekompensować pracownikowi czasem wolnym lub odpowiednim wynagrodzeniem. Udzielenie czasu wolnego zwalnia pracodawcę jedynie z obowiązku wypłaty pracownikowi 50% lub 100% dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych (art. 1512 § 3 Kodeksu pracy). Normalne wynagrodzenie z tytułu tej pracy nadal jest pracownikowi czasu wolnego za pracę w godzinach nadliczbowych rekompensuje pracownikowi jedynie prawo do dodatku, ale nie zwalnia pracodawcy z wypłaty normalnego wynagrodzenia za pracę nadliczbową. Udzielenie czasu wolnego może nastąpić na wniosek pracownika lub bez takiego wniosku. W przypadku gdy pracownik występuje z wnioskiem o wolne za pracę nadliczbową, pracodawca może mu (nie ma obowiązku) go udzielić w tym samym wymiarze godzin, co przepracowane przez pracownika godziny nadliczbowe (art. 1512 § 1 Kodeksu pracy). W zależności od woli pracodawcy i pracownika wolne z tego tytułu może być pracownikowi udzielone w tym samym, jak również w innym okresie zmienia się, gdy pracodawca sam (bez wniosku pracownika) decyduje o udzieleniu mu czasu wolnego w zamian za pracę w godzinach nadliczbowych. Wówczas pracodawca jest zobowiązany udzielić pracownikowi wolnego w wymiarze o połowę wyższym niż liczba przepracowanych godzin nadliczbowych (za 1 godzinę nadliczbową 1,5 godziny wolnego), a ponadto musi to uczynić do końca tego samego okresu rozliczeniowego, w którym wystąpiły godziny nadliczbowe (art. 1512 § 2 Kodeksu pracy). W przypadku gdy pracodawca nie zdąży z udzieleniem pracownikowi czasu wolnego za pracę nadliczbową, musi za pozostałe, niezrekompensowane godziny wypłacić pracownikowi stosowny dodatek. Może tego uniknąć, jeżeli pracownik złoży wniosek przed zakończeniem okresu rozliczeniowego o udzielenie mu za pozostałe godziny nadliczbowe czasu wolnego w kolejnym okresie Pracownik w trzymiesięcznym okresie rozliczeniowym, obejmującym III kwartał 2010 r., wykonywał pracę ponad obowiązującą go dobową normę czasu pracy przez łącznie 30 godzin. Pracodawca udzielił pracownikowi w tym okresie rozliczeniowym czasu wolnego za tę pracę w wymiarze 30 godzin. Zatem pracodawca zrekompensował pracownikowi czasem wolnym dodatek jedynie za 20 godzin nadliczbowych (20 godzin x 1,5 = 30 godzin). Do zrekompensowania pozostało zatem jeszcze 10 godzin nadliczbowych, co do których pracownik złożył wniosek o udzielenie mu w zamian czasu wolnego w kolejnym okresie rozliczeniowym obejmującym IV kwartał 2010 r. W takim przypadku pracodawca nie musi wypłacać pracownikowi na koniec III kwartału dodatków za pozostałe 10 godzin pracownika o udzielnie czasu wolnego w zamian za pracę w godzinach nadliczbowych powoduje konieczność rekompensaty wyłącznie w proporcji 1 : 1, mimo że za część godzin nadliczbowych udzielono wolnego w proporcji 1 : 1, ma natomiast podstaw do przyjmowania, że pracodawca z własnej inicjatywy zrekompensuje pracownikowi pracę nadliczbową wyłącznie w proporcji 1 : 1, a za pozostałe należne pracownikowi 0,5 godziny wolnego wypłaci wynagrodzenie lub udzieli wolnego w późniejszym przedstawionej sytuacji udzielając 10 godzin czasu wolnego zrekompensowali Państwo pracownikowi 6 godzin nadliczbowych i częściowo siódmą godzinę (6 x 1,5 godz. = 9 godz.). W przypadku gdy pracownik nie złoży wniosku o udzielenie czasu wolnego w kolejnym okresie rozliczeniowym, należy mu zapłacić dodatek za pozostałe 4 godziny nadliczbowe. Nie ma w tej sytuacji znaczenia, że 7. godzina nadliczbowa została pracownikowi częściowo zrekompensowana czasem wolnym w proporcji 1 : 1. Jeżeli natomiast pracownik złoży wniosek o udzielenie czasu wolnego za godziny nadliczbowe w kolejnym okresie rozliczeniowym, to wówczas należy mu zrekompensować tylko 3 godziny nadliczbowe, zaliczając, że 4. godzina została już rozliczona oddaniem czasu wolnego. W przypadku wniosku pracownika oddajemy bowiem za 1 godzinę nadliczbową 1 godzinę czasu w pełni przez pracodawcę godzin nadliczbowych z danego okresu rozliczeniowego w kolejnych okresach, gdy pracownik nie złoży wniosku o udzielenie czasu wolnego, powoduje naruszenie przepisów Kodeksu pracy, co jest zagrożone karą grzywny od 1 tys. do 30 tys. zł (art. 281 pkt 5 Kodeksu pracy).Podstawa prawnaart. 1511, art. 1512, art. 281 pkt 5, art. 282 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy. Chcesz dowiedzieć się więcej, sprawdź » Uprawnienia rodziców w pracy. Poradnik pracodawcy 2022
Wprowadzanie i stosowanie różnych okresów rozliczeniowych czasu pracy – www.VademecumKadrowego.pl. sobota, 11 listopada 2023 r. vademecum kadrowego, składki ZUS, zasiłki, wynagrodzenia, urlopy, bhp. Nawiązywanie i rozwiązywanie stosunku pracy. Wynagrodzenia i inne należności pracownicze.
Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy czas pracy pracownika co do zasady powinien wynosić 8 godzin dziennie i 40 godzin tygodniowo w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, w przyjętym okresie rozliczeniowym. Jak w związku z powyższym należy nazwać przypadek, w którym pracownik pracuje ponad wyżej wymienione limity? W takiej sytuacji dochodzi u pracownika do wypracowania godzin nadliczbowych. Na rozliczenia nadgodzin mają wpływ w głównej mierze systemy czasu pracy. W drugim artykule z cyklu „Nadgodziny w pigułce z praktycznymi przykładami” przedstawiamy praktyczne zagadnienia dotyczące rozliczania godzin nadliczbowych osób objętych podstawowym systemem czasu pracy. Nadgodziny dobowe i średniotygodniowe W pierwszym artykule z cyklu przybliżone zostały zagadnienia teoretyczne związane z wyliczaniem nadgodzin oraz wynagrodzenia za nie, warto natomiast przypomnieć, że: nadgodziny dobowe – to praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy wynikające z obowiązującego pracownika systemu czasu pracy. W przypadku podstawowego systemu czasu pracy nadgodziny dobowe wystąpią po przekroczeniu 8-godzinnej normy dobowej czasu pracy; nadgodziny średniotygodniowe – to praca powyżej przeciętnie 40 godzin w tygodniu w okresie rozliczeniowym dla większości pracowników. Rozliczenie nadgodzin średniotygodniowych możliwe jest dopiero po zamknięciu okresu rozliczeniowego. Zanim przejdzie się do analizy praktycznych przykładów należy w pierwszej kolejności poznać sposoby na wyliczanie nadgodzin dobowych i średniotygodniowych. Nadgodziny dobowe określić jest stosunkowo łatwo – będą nimi wszystkie godziny z danej doby wypracowane ponad przyjętą normę, czyli zazwyczaj 8 godzin (przy podstawowym systemie czasu pracy). Natomiast zgodnie ze stanowiskiem Państwowej Inspekcji Pracy nadgodziny z tytułu przekroczenia normy średniotygodniowej wystąpią już po przekroczeniu wymiaru czasu pracy dla danego okresu rozliczeniowego ustalonego zgodnie z normą, choćby w rzeczywistości nie doszło do pracy ponad 40 godzin tygodniowo. Metodologia ustalenia nadgodzin średniotygodniowych: czas faktycznie przepracowany w danym okresie rozliczeniowym – wymiar czasu pracy dla danego okresu – liczba godzin nadliczbowych wynikających z przekroczenia norm dobowych; dodatnia wartość z pkt 1) stanowić będzie godziny nadliczbowe przekraczające normę średniotygodniową. Podstawowy system czasu pracy Wspomniane limity czasu pracy odnoszą się właśnie do podstawowego systemu czasu pracy, który jest swego rodzaju bazą i odnośnikiem dla innych systemów czasu pracy występujących w przepisach Kodeksu pracy. Podstawowy system czasu pracy jest jednocześnie najprostszym z dostępnych do zastosowania, jest to tzw. praca w godzinach Cechą charakterystyczną dla tego systemu czasu pracy jest zasada 8-godzinnego dnia pracy. Odmienność innych systemów czasu pracy bazuje zazwyczaj na umożliwieniu odstępstw od tej zasady i określeniu wydłużenia norm dobowych. W podstawowym systemie czasu pracy nie powinno dochodzić do przypadków, w których praca w poszczególnych dniach będzie wynosiła więcej niż 8 godzin, przy jednoczesnym skróceniu czasu pracy w innych dniach pracy. Przekroczenie ww. limitu stanowić będzie pracę w nadgodzinach. Przy podstawowym systemie czasu pracy tygodniowa norma czasu pracy nie ma charakteru sztywnego, co związane jest ściśle z zasadą przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy. Dzięki temu zarówno pracodawca, jak i jego pracownicy mogą pozwolić sobie na pewną dozę swobody w planowaniu pracy. Zagadnienie dotyczące rozliczania nadgodzin w podstawowym systemie czasu pracy najlepiej zobrazować na praktycznych przykładach. Przykład 1. Pracownik w 1-miesięcznym okresie rozliczeniowym pracował 6 godzin w wolną sobotę 24 kwietnia 2021 roku i za pracę tę nie otrzymał dnia wolnego. 174 godziny przepracowane – 168 godzin planowane (wymiar czasu pracy kwiecień 2021 roku) – 0 nadgodzin dobowych = 6 godzin nadgodzin średniotygodniowych Wynagrodzenie za nadgodziny średniotygodniowe = wynagrodzenie zasadnicze + dodatek za nadgodziny w wysokości 100% Przykład 2. Pracownik w 1-miesięcznym okresie rozliczeniowym pracował dodatkowo: 2 godziny ponad standard 22 kwietnia 2021 roku; 8 godzin w wolną od pracy niedzielę. Powstałe nadgodziny nie zostały zrekompensowane czasem wolnym. Liczba nadgodzin dobowych: 2 godziny Liczba nadgodzin średniotygodniowych: 178 godzin przepracowane – 168 godzin planowane (wymiar czasu pracy kwiecień 2021 roku) – 2 nadgodziny dobowe = 8 godzin Wynagrodzenie za nadgodziny dobowe = wynagrodzenie zasadnicze + dodatek za nadgodziny w wysokości 50% Wynagrodzenie za nadgodziny średniotygodniowe = wynagrodzenie zasadnicze + dodatek za nadgodziny w wysokości 100% Przykład 3. Dla pracownika został przygotowany grafik pracy, wedle którego omawiana osoba miała przepracować w marcu 2021 roku 184 godziny zgodnie z obowiązującym go system czasu pracy i normą czasu pracy. Jednak ze względu na niezaplanowane, specjalne zapotrzebowanie pracodawcy pracownik wypracował dodatkowe godziny nadliczbowe. Termin Dzień Liczba godzin zaplanowanej pracy Godziny przepracowane poniedziałek wtorek środa czwartek piątek sobota – – niedziela – – poniedziałek wtorek środa czwartek piątek sobota – – niedziela – – poniedziałek wtorek środa czwartek piątek sobota – niedziela – – poniedziałek wtorek środa czwartek piątek sobota – – niedziela – poniedziałek wtorek środa SUMA 184 h 199 h Nadgodziny z 5 marca zostały odebrane przez pracownika na jego prośbę 17 marca. Nadgodziny wypracowane w dniu wolnym od pracy 20 marca zostały odebrane na wniosek pracownika 24 marca. Liczba nadgodzin dobowych: 7 godzin Liczba nadgodzin średniotygodniowych: 199 godzin przepracowane – 184 godziny planowane (wymiar czasu pracy kwiecień 2021 roku) – 7 nadgodzin dobowych = 8 godzin Wynagrodzenie za nadgodziny dobowe = wynagrodzenie zasadnicze + dodatek za nadgodziny w wysokości 50% Wynagrodzenie za nadgodziny średniotygodniowe = wynagrodzenie zasadnicze + dodatek za nadgodziny w wysokości 100% W kolejnym artykule z cyklu o nadgodzinach wyjaśnione zostało, czym są nadgodziny dobowe i średniotygodniowe oraz jaka jest metodologia ich ustalania zgodna z opinią PIP. Zaprezentowane zostało również na praktycznych przykładach, w jaki sposób określa się nadgodziny pracownicze przy podstawowym systemie czasu pracy. W kolejnej części znajdziecie jeszcze więcej praktycznych przykładów z zakresu obliczania nadgodzin – tym razem w kontekście równoważnego systemu czasu pracy!
. 555 87 271 343 222 84 56 187
rozliczanie nadgodzin w 4 miesięcznym okresie rozliczeniowym
